Vorige week schreef ik over een working paper van de BIS met daarin een onderzoek naar de reden waarom inwoners van de VS cryptocurrencies bezitten. Kort gezegd was de conclusie dat (slechts) 1,4% van de inwoners van de VS in 2019 1 of meer cryptocurrencies bezat en dat beleggen de primaire reden voor het bezit is. Misschien is speculeren of zelfs gokken een beter woord maar dit is een andere discussie. Wantrouwen of de wens tot een ander financieel systeem lijken geen drijfveer. Dit roept bij mij twee vragen op. Hoe zit het in andere landen? Wat moeten overheden/beleidsmakers met deze (voorzichtige) conclusies, is regulering noodzakelijk?

Oostenrijk
Een onderzoeker van de Oostenrijkste centrale bank kwam tot vergelijkbare cijfers in een working paper in 2019. Zie de bijbehorende policy note en de onderstaande tabel uit deze note:

Canada
De Canadese centrale bank concludeerde dat in 2018 5% van de volwassen Canadezen Bitcoin bezaten. De belangrijkste reden voor het bezit is beleggen.

UK
Volgens de Financial Conduct Authority, de Britse toezichthouder, bezit 4,4% van de Britse volwassenen een of meer cryptocurrencies (cijfers 2021). Ook hier geldt beleggen als de de belangrijkste reden voor het bezit. De FCA geeft nog iets meer context. 4,4% staat voor 2,3 miljoen volwassenen. Ter vergelijking, 17,3 miljoen volwassen Britten bezitten volgens de FCA een beleggingsproduct.

Wereldwijd

Triple A, een crypto payment onderneming uit Singapore, heeft een eigen analyse gemaakt per land van het bezit van cryptocurrencies. De methode die zij gebruiken is beschreven op hun website maar komt er kort gezegd op neer dat de uitkomsten van rapporten zoals die van de Canadese centrale bank worden gecombineerd met echte gebruikersdata afkomstig van chainalysis. De top 10 ziet er uit als volgt:

(bron: https://triple-a.io/crypto-ownership/)

De cijfers van de Oostenrijk, Canada en het VK komen overeen met die van de centrale banken c.q. toezichthouders. De VS is een opvallende uitzondering. Volgens Triple A bezit 8,3% van de inwoners van de VS een of meer cryptocurriencies, in tegenstelling tot 1,4% volgens de BIS paper.

Conclusies?
Er zijn genoeg nuances aan te brengen op de cijfers. Het aantal respondenten is relatief klein en de onderzoekspopulatie bestaat soms uit personen die zich zelf hebben aangemeld. Door het technische en complexe karakter van cryptocurrencies en de bijbehorende infrastructuur zal de populatie die hier in actief is een hele specifieke groep zijn. Bijvoorbeeld bij de BIS workingpaper zou het me daarom niet verbazen dat er door de zeer kleine populatie een vertekend beeld ontstaat.

Ik vermoed dat de reden voor het bezit ook mede afhangt van het land of beter gezegd de groep landen. In de rijke westerse landen zal beleggen en speculeren de belangrijkste reden zijn. Er is immers een stabiele munteenheid en een goed werkend betalingssysteem. Met de lage en soms negatieve rente zoeken mensen een bron van rendement en de correlatie van de grootste cryptocurrencies met de wereldwijde aandelenmarkt lijkt vooralsnog laag. Het wordt interessant of dit zo blijft bijvoorbeeld bij een (plotseling) sterk dalende aandelenmarkt. Dat de belastingdienst geen zicht heeft op de cryptocurrencies die iemand bezit zal voor sommige mensen ook een drijfveer zijn. Tenslotte blijft er ook een hype rondom cryptocurrencies en zijn er ook grote commerciële belangen.

Regulering?
Moeten cryptocurrencies worden gereguleerd? Dit is een (te) brede vraag. Het antwoord hangt namelijk af van welke kansen en risico’s je ziet. Kort door de bocht: is er een probleem dat door de markt niet adequaat wordt opgelost? is er een marktfalen? Om een antwoord te kunnen geven op de vraag of regulering nodig is, en zo ja welke regulering, zijn er meerdere deelvragen die eerst beantwoord moeten worden. Bijvoorbeeld:

• Vormen cryptocurrencies een gevaar voor het financiële systeem? Zolang de cryptowereld losstaat van het ’traditionele’ financiële systeem, en mensen dit ook zo ervaren, betekent een groot financieel verlies niet dat het vertrouwen in het financiële systeem ook in gevaar komt;
• Is het wenselijk dat cryptocurrencies als veilig en normaal worden gezien dankzij regulering? Worden er niet juist bubbels en extra risico gecreëerd? Creëert regulering niet juist een risico voor het financiële systeem?
• Moet de ontwikkeling van de onderliggende blockchain technologie door de overheid worden ondersteund en gestimuleerd omdat de techniek een (grotere) toegevoegde waarde voor de maatschappij kan leveren? Zo ja, hoe kan dit doel het beste worden bereikt? Ik zou zeggen zie de techniek los van cryptocurrencies;
• Welke specifieke risico’s zijn er en hoe kunnen deze het meest effectief en efficiënt worden aangepakt?
  Als witwassen of financiering van terrorisme een apart risico is kan dit, zoals nu ook gebeurt, worden aangepakt door specifieke regels op te leggen aan partijen die cryptocurrencies aanbieden of die toegang bieden tot de cryptomarkt. Als er een risico is op fraude of oplichting is het de vraag of dit erg is. Hoe erg het ook is voor de slachtoffers, mensen raken vaker hun geld kwijt aan aanbieders van dubieuze beleggingen en de huidige wetgeving biedt al mogelijkheden om de daders aan te pakken. Is het verlies door oplichting met crypto’s eigen schuld of moet er betere bescherming komen?

***